Quy Trình Tổng Kết Năm Của Đông Labs
Thiết kế tương lai từ những mảnh ghép của quá khứ
Chào bạn, và chúc mừng năm mới !
Trong bài viết đầu năm Ất Tỵ 2025, mình gửi đến bạn một món quà khai xuân. Đây là hướng dẫn 14 trang giúp bạn làm tổng kết năm. Quy trình này tuân theo bốn nguyên tắc cơ bản của quy trình ghi chép hằng ngày của Đông Labs nhưng được điều chỉnh cho phù hợp với mục đích của việc tổng kết năm.
Lý tưởng nhất là bạn nên dành một đến hai giờ đồng hồ để viết tất cả các thông tin theo như trong mẫu. Hãy làm tổng kết năm của bạn trong một không gian yên tĩnh và chuẩn bị sẵn giấy bút hoặc một công cụ ghi chép như Obsidian hay Apple Notes.
Sau khi xem hướng dẫn và làm theo các bước trong workbook, bạn sẽ có không chỉ một thước phim tuyệt đẹp về 12 tháng trước mà còn có một bản phác thảo rõ ràng về 12 tháng tiếp theo. Cả hai đều không hoàn hảo, nhưng đều là của riêng bạn. Bạn nhìn vào chúng với tất cả những niềm trắc ẩn và thấu hiểu sâu sắc. Đây chính là món quà quý giá nhất mà bạn có thể dành cho chính mình dịp đầu xuân.
Chúc bạn một năm an lành và vững bước!
Các bước làm tổng kết năm
Bước 1: Chọn chất liệu từ những ghi chép hằng ngày của bạn
Một nơi ghi chép phổ biến của nhiều người lịch bàn hoặc lịch Google với các sự kiện diễn ra trong năm và album hình trên điện thoại. Tuỳ theo thói quen ghi chép của mỗi người, một số chất liệu trong đời sống hằng ngày khác có thể là nhật ký trong sổ tay hay ứng dụng điện tử như Obsidian, playlist nhạc trong Spotify, danh mục sách đã đọc trên Goodread, tin nhắn, hộp email, sổ ghi thu chi,…
Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải review tất cả các chất liệu bạn có mà chỉ cần chọn ra 1-3 nguồn để tổng kết. Quá trình này sẽ giống như bạn đang chiếu lại một thước phim tài liệu: không phải mọi việc diễn ra đều được dựng thành phim nhưng bộ phim vẫn phản ánh được những nét đặc sắc của toàn bộ câu chuyện.
Ngay ở bước đầu tiên khi làm tổng kết năm là bạn đã trả lời được câu hỏi “Tôi đã dành thời gian của mình cho điều gì?”
Bước 2: Sắp xếp lại những lĩnh vực quan tâm của bạn
Viết xuống và đánh giá các lĩnh vực quan tâm, chịu trách nhiệm, hoặc cam kết lâu dài của bạn. Đó thường là bốn khía cạnh cơ bản của cuộc sống gồm sức khoẻ, công việc, cá nhân, và tình cảm. Đó cũng có thể là các lĩnh vực mở rộng ra từ bốn khía cạnh trên như: học tập và phát triển bản thân, tài chính, một sở thích cụ thể, hay một người thân mà bạn chịu trách nhiệm quan tâm chăm sóc như cha mẹ, bạn đời, hoặc con cái.
Bước 3: Đúc kết những bài học từ năm cũ
Sau khi bạn biết mình đã làm gì trong năm qua ở bước một và điều gì quan trọng với bạn ở bước hai, giờ là lúc bạn rút ra những thông điệp và bài học từ năm cũ. Bạn có thể sử dụng ba câu hỏi đơn giản giống như cách của James Clear, gồm:
Điều gì bạn đã làm tốt?
Điều gì bạn cần cải thiện?
Điều gì bạn sẽ làm tiếp theo?
Nếu bạn muốn sáng tạo thì có thể tham khảo các câu hỏi phản tư củaTiago Forte hoặc nếu bạn muốn làm một tổng kết năm cho cả gia đình thì có thể tham khảo gợi ý từ Deb Liu.
Bước 4: Viết mục tiêu và kế hoạch hành động trong năm mới
Giờ đây, khi bạn có cái nhìn thấu suốt về quá khứ, bạn đã có đủ dữ kiện và kết luận để đưa ra các dự định, mục tiêu và kế hoạch hành động cho 12 tháng tiếp theo. Nếu như ba bước đầu tiên có màu sắc hoài niệm, thì bước bốn sẽ tập trung hoàn toàn vào tương lai, giúp bạn có cái nhìn vừa bao quát, vừa chi tiết và thực tế, từ đó bạn sẽ lên kế hoạch hiệu quả hơn.
Sai lầm lớn của nhiều người khiến cho việc lên kế hoạch đầu năm bị thất bại là bởi vì họ dự đoán tương lai thay vì hình dung về tương lai với đầu óc thực tế. Đây chính là điểm mấu chốt mà quy trình tổng kết năm của Đông Labs tập trung giải quyết: cân bằng giữa sự óc cảm tính mạnh mẽ và óc lý tính sắc bén khi nghĩ về tương lai.
Nếu bạn làm đủ bốn bước trên và ghi chép lại theo hướng dẫn thì bạn đã làm được một chuyện rất hữu ích cho cái tôi tương lai của bạn trong 12 tháng tiếp theo rồi. Nhưng nếu bạn dũng cảm và quyết tâm hơn nữa, hãy chia sẻ bài viết tổng kết năm của bạn với người khác - có thể là một người bạn tin tưởng, hoặc một nhóm bạn, một cộng đồng mà bạn cảm thấy thoải mái, chẳng hạn như Substack hay Facebook.
Chúc bạn thành công!
Trong tháng hai, Đông Labs dự định sẽ tổ chức một buổi workshop offline tại TP.HCM và một buổi workshop online qua Zoom với chủ đề Tổng Kết Năm để các thành viên cũ và mới có thể ngồi lại cùng nhau làm và chia sẻ thành quả tổng kết của mình trong một không gian ấm cúng và nâng đỡ. Bạn có hứng thú tham gia cùng tụi mình chứ?