Chào bạn,
Hồi trước Tết độ một tuần, mình đang trong đợt chấm bài cao điểm. Ngày cuối cùng phải nộp điểm, trong nhóm chat, mọi người chia sẻ những cách để “recover” sau khi phải đọc quá nhiều bài luận sinh viên, và một số bài trong đó thì thật là khó diễn tả bằng lời. Haha. Người thì sẽ đi nấu một món ăn ngon, người đi phải nhậu vài ly, còn mình thì chọn cách tự thưởng một câu chuyện hay.
Và cuốn sách mà mình đọc là Sherlock Holmes. Chính xác hơn thì mình nghe bản audio book trên Fonos, và chỉ đọc lại những đoạn thích nhất bằng chữ thôi. Dù đã đọc và xem phim SH trước đó rồi, nhưng khi đọc lại mình vẫn cảm thấy có nhiều chi tiết thú vị đáng suy ngẫm. Chẳng hạn như tiểu thuyết Một Cuộc Điều Tra Màu Đỏ - A Study in Scarlet. Đây là một trong số các tập hấp dẫn nhất, một phần là bởi nó lần đầu giới thiệu hai nhân vật chính là nhà thám tử tư vấn Sherlock Holmes và bác sĩ Watson.
Trong tập này, Sherlock Holmes có một đoạn chia sẻ thú vị với bác sĩ Watson về công việc của anh. Khi bác sĩ Watson tỏ vẻ ngạc nhiên cực độ rằng một người văn minh sống ở thế kỷ 19 lại không có ý niệm gì về Thuyết Nhật Tâm của Copernicus.
Sự ngu dốt của anh ta cũng đáng chú ý như kiến thức của anh ta vậy.
Về văn học, triết học và chính trị đương thời, anh ta dường như chẳng biết gì…sự ngạc nhiên của tôi lên đến đỉnh điểm khi tôi tình cờ phát hiện ra rằng anh ta không biết gì về Thuyết Nhật tâm của Copernicus cũng như về cấu tạo của Hệ Mặt trời. Việc một người văn minh trong thế kỷ 19 lại không biết rằng Trái Đất quay quanh Mặt Trời đối với tôi quả là một điều kỳ lạ đến mức tôi khó mà tin được.“Anh có vẻ ngạc nhiên,” anh ta nói, mỉm cười trước biểu cảm sửng sốt của tôi. “Giờ thì tôi đã biết điều đó, tôi sẽ cố gắng quên nó đi.”
“Quên nó đi ư?”
“Anh thấy đấy,” anh ta giải thích, “tôi cho rằng bộ não của một người ban đầu giống như một căn gác trống, và ta phải chất đầy nó bằng những đồ đạc mà ta lựa chọn. Một kẻ ngốc sẽ nhét vào đó đủ mọi thứ lộn xộn mà hắn ta bắt gặp, khiến cho những kiến thức hữu ích có thể bị lấn át hoặc ít nhất là bị trộn lẫn với vô số thứ khác đến mức khó có thể tìm thấy khi cần. Còn một người thợ lành nghề thì vô cùng cẩn thận trong việc chọn lọc những gì đưa vào ‘căn gác não bộ’ của mình. Anh ta chỉ giữ lại những công cụ giúp ích cho công việc của mình, anh có rất nhiều công cụ như vậy và tất cả đều được sắp xếp một cách hoàn hảo. Sẽ là sai lầm nếu nghĩ rằng căn phòng nhỏ bé đó có những bức tường co giãn và có thể mở rộng vô hạn. Hãy tin tôi, sẽ đến lúc cứ mỗi lần tiếp nhận một kiến thức mới, ta lại quên đi một điều gì mà ta từng biết trước đó. Vì thế, điều quan trọng nhất là không để những sự thật vô ích lấn át những điều hữu ích.”
“Nhưng còn Hệ Mặt trời thì sao!” tôi phản đối.
“Nó thì liên quan quái gì đến tôi chứ?” anh ta ngắt lời một cách thiếu kiên nhẫn. “Anh nói rằng chúng ta quay quanh Mặt Trời. Nếu chúng ta quay quanh Mặt Trăng thì điều đó cũng chẳng tạo ra chút khác biệt nào đối với tôi hay công việc của tôi cả.” (Arthur Conan Doyle, 1887)
Sự tiếp nhận và loại bỏ thông tin như Holmes mô tả đã gợi mở cho mình một liên hệ đến việc làm Tổng kết hàng năm - Annual Review. Giống như Holmes cần chọn lọc những gì nên đưa vào "gác xép tâm trí" của mình, chúng ta cũng cần tổng kết để sàng lọc những gì nên giữ, những gì nên bỏ. Và dưới đây là bốn lợi ích chính của việc Annual Review, mà mình gọi là Bộ Tứ Tổng Kết (The 4s of Review) - lấy cảm hứng từ truyện Dấu Bộ Tứ, một tiểu thuyết hấp dẫn khác về một trong những cuộc điều tra li kỳ của Sherlock Holmes.
Screening (Thanh lọc): Giúp bạn loại bỏ phần lớn những gì bạn tiếp nhận nhưng không cần phải nhớ. Như Holmes nói, bộ não không phải là một căn gác không giới hạn; bạn không thể nhét vào đó mọi thứ và kỳ vọng nhớ được tất cả.
Selecting (Lựa chọn): Giúp bạn thực hành kỹ năng chọn lọc những gì quan trọng nhất, phù hợp với mục tiêu, dự án và hướng đi sắp tới.
Sorting (Sắp xếp): Những thông tin quan trọng được bóc tách và sắp xếp một cách hợp lý, dễ truy xuất và sử dụng khi cần.
Summarizing (Tóm tắt): Biến những gì mình học được trong năm thành những bài học sâu sắc và ứng dụng cho những năm tiếp theo.
Nếu bạn đọc tới đây mà vẫn không chán vì cứ nghe mình lải nhải riết về tổng kết năm, ghi chép hằng ngày, và quản trị tri thức cá nhân,… thì mời bạn tham gia workshop sắp tới của tụi mình về chủ đề Tổng Kết Năm. Bạn có thể coi đây giống như một buổi ngồi lại thiết kế cuộc đời của bạn dựa vào những mảnh ghép của quá khứ. Một insight thú vị từ chính mình và các members trong Đông Labs sau các buổi showcase thành quả một năm ghi chép liên tục hồi cuối năm ngoái, đó là: nếu không ngồi lại review thì sẽ khó mà thu hoạch được những sự đúc kết quan trọng có được từ việc ghi chép.
Do vậy, năm nay, từ khoá tụi mình là REVIEW.
Mong chờ được gặp bạn tại sự kiện đầu tiên của Đông Labs với chủ đề Tổng Kết Năm, diễn ra vào buổi tối lúc 8 giờ thứ ba ngày 18/2 (online) và buổi sáng chủ nhật lúc 9 giờ ngày 23/2 (offline tại TP.HCM).
Lưu ý: Để đảm bảo chất lượng, sự kiện giới hạn ở 20-25 khách và có tính một khoản phí nhỏ.
Image Credit: Photo by HyggeLab Concept on Unsplash